स्वावलंबी संकुल एवं स्मार्ट ग्राम– २

RURBAN CLUSTER ALIAS A SMART COMPLEX. A CLUSTER WITH SELF RELIANCE – 2

स्वावलंबी संकुल एवं स्मार्ट ग्राम– २

कैसे कोष्ठका (सेल, एकाई खंड), समुच्चय किस प्रकार हो सकता है?

एक सामान्य नियम यह है कि उप आंतरिक मार्ग जो मुख्य आंतरिक मार्गसे लंब है उसको सर्वथा रखना है. इसके कारण हरेक निवासीको तीन दिशाएं मुक्त मिलेगी और उनके निवासको तीन दिशाओंसे मुक्त हवा मिलेगी. इसका कारण यह है कि जो आंतरिक और उप-अंतरिक मार्ग है वह दोनों दिशाओंमें खुला हुआ है. उस दिशामें जाली अवश्य लगी है, लेकिन यह जाली कुडा कचराको फेंकना अशक्य बनाने के लिये और केवल पशु-पक्षींको रोकनेके लिये है. वायुके लिये यह जाली अवरोधक नहीं है.

भीन्न भीन्न वर्गीय कुटुंबोंके लिये भीन्न भीन्न विस्तारका आबंटन है.

जो स्थानांतरित है उनके लिये सामान्य नियम क्या रहेगा?

जो व्यक्ति या कुटुंब अतिक्रमण करके पद-मार्ग (फुटपाथ) या जनसाधारणके उपयोगकी खूली भूमि पर निवास कर रहा है उसको, और जिसकी नागरिकता संदिग्ध है, और अप्राप्य है उसको सोनेकी और नित्य कर्मकी सुविधा दी जायेगी. यदि वह कोई काम करनेके योग्य नही है या सक्षम नहीं है तो उसको एक अंबर चरखा खंडमे (प्रकोष्ठमें) रक्खा जयेगा जहां वह सूतकी कताई करेगा.

व्यक्तियोंको लेखांकित करनेवाला और उनका अभिज्ञानपत्र बनाने वाला अधिकारी उसको अस्थायी अभिज्ञान पत्र देगा. जिसके अधार पर उसका बेंक खाता खुलेगा. उसको जो सोनेकी और नित्यकर्म करनेकी सुविधा मिलती है उसका मूल्य वसुला जायेगा. जब उस व्यक्तिकी नागरिकताका पूलिस द्वारा प्रमाणीकरण हो जायेगा तो उसको स्थायी अभिज्ञान पत्र (आईडेन्टीटी कार्ड) दिया जायेगा और उसको भाट पर (रेन्ट पर) अथवा क्रयण पर, उसकी क्षमताके अनुसार प्रकोष्ठ दिया जायेगा. जो देशमें अतिक्रमण करके आये हैं और देशके नागरिक नहीं है, उनको केवल सोनेकी और नित्यकर्मकी ही सुविधा दी जायेगी. उसका भाट (किराया) उससे सूत कताते वसुल किया जायेगा. उसको निवास क्रयण करनेका अधिकार नहीं मिलेगा.

जो श्रमजिवी, निर्माण संविदकने श्रम नियमके अंतर्गत (जो अनिवार्य भी है), नियोजित किया है उसको श्रम नियमके अनुसार निर्माण संविदकको आवास उपलब्ध कराना पडेगा. निर्माण संविदक उसका भाट (रेन्ट), एक मास पूर्व ही देगा. इसी प्रकार हरेक संस्थाके नियोजकोंको अपने कर्मचारीको आवास देना पडेगा. सेवा-लेखमें किये गये   प्रबंधके अनुसार उसको निवास देना पडेगा.

भाटका (रेन्ट) प्रमाण कैसे निर्धारित किया जायेगाः

आवासके तत्कालिन मूल्यका निर्धारण होगा. उसका २४०वां अंश (१/२४०), एक मासका भाट (रेन्ट) होगा. प्रत्येकवर्ष जनसाधारण उपयोगी वस्तुंओंके मूल्यांकमें होती हुई वृद्धि के अनुसार, भाट निश्चित किया जायेगा. एक प्रकोष्ठके लिये यह मासिक भाट रु. १५००/- रहेगा. और केवल सोनेकी और नित्य कर्म की सुविधाके मासिक भाट रू. २०० रहेगा क्यों कि एक कोष्ठमें ८ व्यक्ति शयन कर सकते है. प्रतिदिनका एक व्यक्तिका भाट रु १०/-. 

आवासका क्रयण (परचेझ) मूल्य कैसे निर्धारित किया जायेगा?

भूमि यदि शासनने उपलब्ध करवाई है तो भूमिका मूल्य शून्य रहेगा क्यों कि संकुलकी आय शासनके खातेमें एकत्रित होने वाली है.

अद्यतन कालमें निर्माण मूल्य ६००० रुपया से ८००० रुपया प्रति चोरस मीटर है.

एक प्रकोष्ठके आस पास सामान्य आतंरिक मार्ग, उपाआंतरिक मार्ग और खुला कोष्ठ होता है. इसप्रकार एक प्रकोष्ठका मध्यवर्ती मूल्य अधिकसे अधिक ७००० प्रति चोरस मीटर रहेगा. यदि स्थंभ (पीलर), डंड (बीम) और फलककी ईकाईयां (स्लॅब-फ्लोर एलीमेन्ट), पूर्वनिर्मित प्रणालीवाला किया जाय तो एक चोरस मीटरका निर्माण मूल्य ६००० रुपया तक जा सकता है. एक प्रकोष्ठ जो वैसे तो २५ चोरस मीटरका मानते है किन्तु वास्तवमें प्रकोष्ठके पासका सामान्य आतंरिक मार्ग, उपाआंतरिक मार्ग और खुला कोष्ठ को कलनमें लेनेसे वह ५० चोरस मीटरके समकक्ष होता है. इसमें शासनका लाभ भी संमिलित है. इस प्रकार प्रकोष्ठका अनुपात मूल्य (रेट) १४००० प्रति चोरस मीटर हुआ. और प्रकोष्ठका निर्धारित मूल्य ५० गुणित ७००० =  ३५००००. तीन लाख पचास हजार. समायांतरमें निर्माणके अनुपात मूल्यके आधार पर इस संकुलके घटकोंका निर्धारण मूल्य में परिवर्तन होता रहेगा.

जिन्होनें अपना पूर्व आवास मुक्त करके शासनको दे दिया, उसको क्या मिलेगा?

अपना आवास मुक्त करने वालोंमें निम्न प्रकार है.

अपना भूमिस्थित आवास भाट पर दिया हैः

भूमिपर निर्माण का “भूमि-निर्माणका अनुपात” (एफएसआई) १;८ है. उस संपत्तिके स्वामीको उसकी भूमि से दो गुना बडा आवास मिलेगा. उस संपत्तिका स्वामी उसके भाटदार (किरायेदार) को उसने जो विस्तार भाट पर दिया है, उतना विस्तार उसको देगा. शेष स्वयंके पास यदि चाहे तो रख सकता है. यदि संपत्तिके स्वामीने भूमि-निर्माण अनुपातेके नियमका भंग करके अधिक निर्माण किया है तो उसको अधिक विस्तारवाला आवास नहीं मिलेगा.

जो व्यक्ति  कोन्डोमीनीयम एपार्टमेंन्टमें भाट या स्वामीत्वके आधार पर रहेते हैं उनको एपार्टमेन्टके विस्तारके समान विस्तारवाला प्रकोष्ठ समूह मिलेगा. २५ चोरस मीटरके गुणांकमें नहीं आता है और यदि ५ चोरस मीटर से अधिक या न्यून होता है तो प्रकोष्ठके अधिकवाले पूर्ण गुणांकमें (ईन्टीजर मल्टिपल) या न्यून पूर्ण गुणांकमें (ईन्टीजर मल्टिपल) कोष्ठ समूह मिलेगा. और उससे व्यतिरेक मूल्य (डीफरन्स इन वेल्यु), या तो लिया जायेगा या दिया जायेगा. यदि व्यक्ति देनेमें असमर्थ है तो उसको ऋणके रुपमें दिया जायगा. यदि वह निर्धारित आवास विस्तारसे एक प्राकोष्ठसे अधिक नया विस्तारका क्रयण करना चाहता है तो वह बेंकसे ऋण ले सकता है.

उदाहरणः यदि एक व्यक्तिका आवासकी परिमितिसे विस्तार १८१ चोरस मीटर बनता है तो उसको ८ प्रकोष्ठका समुच्चय वाला आवास मिलेगा. और व्यतिरेक मूल्य वसुल किया जायेगा. यदि आवासकी परिमिति से विस्तार १८० चोरस मीटर बनता है तो उसको ६ प्रकोष्ठके समुच्चय वाला निवास मिलेगा और व्यतिरेक मूल्य उसको दिया जायेगा.

 यदि कोई व्यक्तिने अपने पूर्वनिवास पर ऋण लिया है तो वह ऋण उसके नये आवास पर अंतरित  (ट्रान्सफर) हो जायेगा.

जो भाटदार (किरायेदार) परापूर्वके है और अतिन्यून मात्रामें भाट देते हैं उनका भाट लेख (रेन्ट एग्रीमेन्ट), रेन्टएक्ट हुआ हो या न हुआ हो, प्रत्येक परिस्थितिमें प्रभाव हीन हो जायेगा. भाट-नियम भीन्न आधार पर और संपत्तिके स्वामीके लाभके अनुरुप बनेगा. पूर्वका संमति लेख ५ वर्षके पश्चात अमान्य बन जायेगा.

गौशाला और कृषि संकुलः यदि शक्य नहीं है तो गौशाला और कृषि संकुल भीन्न बनाया जायेगा.

इस प्रकार गौधन और गोपाल समिप रहेंगे. गौधनके कोष्ठोंके मध्यमें भित्ती नहीं रहेगी.

कृषि संकुल भूतलसे उपर होगा. स्तर में केवल सीमा पर जाली रहेगी. आंतरिक कोष्ठोंके मध्यमें भित्तीयां या जाली नहीं रहेगी.

यत्र तत्र भूमिका मूल्य रु. ७००० से अधिक होगा वहां पर कृषि संकुल बनेगा. क्रुषि संकुल एक ऐसी व्यवस्था है कि अन्न, चारा, और सब्जी के लिये ग्रामके पासमें ही या गाम्य संकुलके कुछ फलकों पर कृषि संकुल बनाया जा सकता है.

की भी ग्राम या एक विस्तार जिसको संकुलमें परिवर्तित करना है, वहां पर कुटुंबोंके आवास विस्तार, व्यवसाय विस्तारका विश्लेषण करके संकुलके विस्तारका और रचनाका पूर्वानुमान लगाया जा सकता है.

शिरीष मोहनलाल दवे

टेग्झः प्रकोष्ठोंका समुचय, कृषि संकुल, गौशाला, गोपाल,  रेन्ट एग्रीमेन्ट, रेन्ट लेख, अंतरित, ट्रानस्फर, कोन्डोमीनीयम, भूमि-निर्माणका अनुपात, एफएसआई, अतिक्रमण, अनुपात मूल्य

Read Full Post »

स्वावलंबी संकुल = रुर्बन क्लस्टर

RURBAN CLUSTER ALIAS A SMART COMPLEX. A CLUSTER WITH SELF RELIANCE

स्वावलंबी संकुल

रोटी, कपडा और मकान ये प्राथमिक आवश्यकताएं है. प्रत्येक पक्ष यह आश्वासन देता है कि उसने इनके बारेमें कई कदम उठाये हैं और उसके पास भविष्यकी भी योजनाएं हैं और उसका आयोजन भी है.

शासन द्वारा जो भूमि अधिग्रहण होता था और होता है ऐसा लगता है जो निम्न लिखित प्रकारका है.

१       शासन द्वारा जो ग्राम आयोजन (टाउन प्लानींग), होता है, उसमें गरीबों (पछात वर्गों) के लिये आयोजित, भूमिखंडोंमेंसे कुछ भूमिखंड आरक्षित करना होता है और उसको निम्न मूल्यसे उन पछात वर्गोंमें आबंटित किया जाता है. 

२       गरीबोंको आवासके लिये भूमिके खंड दिया जाता है. जैसे कि नहेरुवीयन कोंग्रेसने गुजरातमें और देशमें चूनावके समय प्रण लिया था कि यदि उसका पक्ष सत्तामें आया तो १०० चोरस मीटरके भूमिके टूकडोंका आबंटन गरीबंको निम्नतम मूल्य पर करेगा.

३       शासन, गरीबोंकी झोंपडपट्टी यदि अनधिकृत नहीं है तो उसी जगह पर उसको ईंदिरा–आवास योजना अंतर्गत उसको धन देता है. यदि झोंपड पटी अनअधिकृत है तो उसको अधिकृत किया जाता है और वहां ही आवास योजना बनाई जाती है और उपरोक्त पछात जनसमुदायके लिये सस्ते मूल्यवाले खंडीय आवास (रेसीडेन्सीयल अपार्टमेन्ट्स), दो या तीन स्तर वाले (दो या तीन स्टोरीड क्लस्टर बील्डींग ब्लॉक) बनाया जाता हैं. उसमें आवास निर्माण कर्ताको कुछ दुकानें बनानेकी अनुमति दी जाती ताकि वह निर्माण कर्ता संविदाकारको धनलाभ मिलें.

४       शासनकी अनुमतिसे, जर्जरित आवासोंका और जर्जरित भवनोंका संनिर्माण (रीडेवलपमेन्ट) करते हैं. निर्माणकर्ता संविदाकारको, भूमि और निर्माण अनुपातमें (एफ एस आई में) कुछ शिथिलीकरण होता है ताकी संविदाकार निर्माण कर्ताको लाभ पहोंचा सकें.

ठग विद्याः

ये सर्व वास्तविक समस्याका निराकरण है ही नहीं. यह तो एक ठगविद्या है.

इस ठगविद्यामें प्रचूर मात्राका अनाचार और भ्रष्टाचार होता है उतना ही नहीं ये नवसंरचना की अनुमति आयोजनके लिये असुनियोजित और अयोग्य रीतिसे धनलाभके लिये सुनियोजित बने ऐसी क्षतिपूर्ण लेख बनने दिये जाते है. इसमें जनप्रतिनिधिगण, नगरपालिका आयुक्त से लेकर कर्मचारीगण, प्रतिलिप्याधिकारी (रजिस्ट्रार) और निर्माणकर्ता भी संमिलित होता है. इतना ही नहीं नगरपालिकाके नवसंरचना के नियम क्षतियुक्त होनेसे और इसके अतिरिक्त भी अन्य समस्याएं भी पैदा होती हैं. मुंबई महानगर पालिका इसका उत्कृष्ठ उदाहरण है.

 हम ऐसी समस्याओंकी चर्चा यहां पर नहीं करेंगे. हम केवल नवनिर्माण अर्थात स्वावलंबी संकुल की ही चर्चा करेंगे.

स्मार्ट सीटी और स्मार्ट ग्राम सर्वाधिक सुगमतासे, और लघुतम मूल्यसे कैसे निर्माण किया जा सकता है और यह कैसे हो सकता है उसकी चर्चा करेंगे.

आवासोंका वर्गीकरणः

१       भिक्षुकः घर नहीं है, बेकार है, पैसे नहीं है, निराश्रित है, जिसके नागरिकत्वके बारेंमें जानकारी नही है, उसको सिर्फ सोनेकी और नित्यकर्मकी सुविधा मूफ्तमें दी जायेगी.

२       निर्माण कर्ताको निर्माणके कार्यमें श्रम नियम के अनुसार श्रमजिवीयोंको अस्थायी रुपसे नियोजित करना पडता है. और इन श्रमजिवीयोंको आवास देना अनिवार्य ह्ता है.  किन्तु निर्माण कर्ता संविदाकार और श्रम आयुक्त कार्यालयकी संमिलित भ्रष्टाचार के कारण श्रमजिवीयोंको नियम अनुसार आवास और सुविधाएं मिलती नहीं है. शासनके लिये यह अनिवार्य बनना आवश्यक है कि इन श्रमजिवीयोंको इन नवसंरचना द्वारा निर्मित संकुलमें सुनिश्चित आवास दिया जाय.  निर्माण के लिये अनियतकालके लिये रख्खे गये इन श्रमजिवीयोंके लिये निवास जिसका भाट (किराया, रेन्ट), संविदकको (कोन्ट्राक्टरको) कार्य–सूचनाके (वर्क ओर्डरके) अनुसारके समयके लिये देना पडेगा. सर्वथा एक मासका पूर्व ही देना पडेगा.

३       स्थायी निवासः जिन्होने अपना जर्जरित स्वकीय या भाटीय, (रेन्टल, किरायेका), या अनधिकृत, निवास खाली किया हो, या जिनको स्वेच्छासे क्रयण (परचेझ) करना हो, उनको यहां पर कोष्ठ या कोष्ठ–समूह, विक्रयमें, उनकी मूल्य देनेकी क्षमताके अनुसार दिया जायेगा. यदि वे इच्छे तो क्रयण (परचेझ) से आवासको क्रयण (परचेझ) करें, या वे चाहे तो क्रयण तो भाटीय रुपसे (किरायाके अनुसार) सुनिश्चित नियमोंके आधार पर आवास ग्रहण करेंगे.

४       व्यवसायी कोष्ठ या कोष्ठ समूहः जिनको कलाकारीगीरीके उत्पादन एवं विक्रय,  गृह उद्योग और उन उत्पादनों कि विक्रय, सूचित यंत्र और उनकी अनुरक्षण (रीपेर एवं मेन्टेनन्स), वाणीज्य व्यवसाय, शासन सेवाएं, परामर्श, संस्था कार्यालय, शिक्षण संस्थाएं, अनुरक्षण सेवाएं आदिके के लिये स्थल चाहिये, तो उनको वर्गीकृत उपयोगके आधारपर सुनिश्चितरुपसे बनाये नियमो द्वारा पूर्वनियोजित और आरक्षित कोष्ठ और कोष्ठसमूह, दिया जायेगा.

 ५      पशुपालन कोष्ठ और कोष्ठ समूहः जो लोग पशुपालन करना चाहते हैं वे आवास एवं पशु पालन के लिये पास पास वाले कोष्ठ में कर सकते है. जिनके लिये भूमिगत कोष्ठ या कोष्ठ समूह उपलब्ध कराया जायेगा.

६       जिनके गृहउद्योगसे ध्वनि प्रदूषण होता हो उनको भी भूमिगत कोष्ठ या कोष्ठ समूह उपलब्ध कराया जायेगा. उनके लिये पासवाले कोष्ठ, कोष्ठ समूह निवासके लिये यदि शक्य है तो उपलब्ध कराया जायेगा.

कोष्ठ क्या होता है?

कोष्ठ, अनेक स्तरीय (मल्टीस्टोरीड) बहुलक्षी हेतुवाला एक प्रचंड संकुलका एकम होता है.

कोष्ठ,  पांच मीटर लंबा और पांच मीटर चौडा खुल्ला खंड होता है. उसको दिवारें नहीं होती है. कोष्ठोंको भीन्न भीन्न प्रकारसे संमिलन करनेसे (समुच्चयसे) हम भीन्न भीन्न विस्तारके आवास और स्थल जैसे कि, निवास, अस्थायी लोगोंके आवास, कार्यालय, गृह उद्योग, शाळाएं, गौशाळा, वाहन पार्कींग, दुकान मॉल, सभा खंड आदि बना सकते हैं.

एक प्रकोष्ठ कैसा होता है, यह निम्न आकृतिमें प्रदर्शित किया है. पडौसी के साथ जो समान भित्ति (दिवार) है वह ही केवल भौतिक रुपसे दी जाती है. अन्य सभी भित्ति जैसे कि बाह्य और आंतरिक मार्ग के समान्तर भित्ति के स्थान पर  शक्तिशाली निष्कलंक इस्पातकी (पोलादकी) जाली जो स्तंभ निर्माणसे संलग्न है. यदि निवासी इच्छे तो स्वयंके कोष्ठके अंदर एक अधिक भित्ति बना सकता है. लेकिन इस जाली को निष्कासित नहीं कर सकता. यह भित्ति उसके स्वामित्वकी सीमा है.

ग्रामकी एक संकुलके स्वरुपमें नवसंरचना क्यों?

भूमि बना नहीं सकतें किन्तु सुचारु रुपसे भूमिका उपयोग करनेसे भूमि प्राप्त की जा सकती है.

भूमि कैसे प्राप्त करें?

सर्वप्रथम एक ऐसा भूखंड प्राप्त  किया जाय, जो सरलतासे उपलब्ध हो, ताकि किसीको स्थानांतरका कष्ट न हो.

हमें ५०० मिटर लंबा और ५०० मिटर चौडा या संरचनाके अनुरुप एक भू खंड उपलब्ध करना पडेगा. यह भूखंड खुल्ला मैदान हो, असाध्य भूमि हो, असमतल भूमि हो या सुलभ हो और ग्राम या सुचित नवसंरचना से संबंधित जनसमुदायसे समिप हो.

इस भूमिखंडके उपर हम एक ग्राम संकुल बनायेंगे जिसमें 

एक ग्राम एक नगरका भौगोलिक विस्तार जो नवसंरचना के लिये सुचित है. १००० से लेकर ५००० और १०००० तककी जनसंख्या वाले भौगोलिक विस्तारके जनसमुदायको नवसंरचित संकुलमें स्थानांतरित कर सकते है. एक शहरका भौगोलिक विस्तार जिसकी जनसंख्या १००० से १०००० है उसको एक संकुलमें परिवरित कर सकते हैं.

उपरोक्त भौगोलिक विस्तारके एतत कालिन निवासीयोंको और व्यवसायीयोंको नवरचित प्रकोष्ठ प्रकोष्ठ समूह को आबंटित करनेके नियम बनाये जायेंगे.

शासन प्रत्येक कुटुम्ब और व्यवसायीको प्रकोष्ठ (खंड) या प्रकोष्ठ–समूह देगा, जो जर्जरित या लघुस्तरीय मकान, या झोंपड पट्टी अनाधिकृत भूमिका उपयोग कर रहे है. 

संपूर्ण स्वावलंबन इस ईन्टरनेटके युगमें शक्य नहीं है. किन्तु ७५ से ८० प्रतिशत स्वावलंबन शक्य है.

कौनसी वस्तुएं उपभोग्य वस्तुओंका समावेश किया जा शकता है?

उत्पादनः सब्जी, अन्न (आंशिक), फल (आंशिक), खाद्य तेल, अखाद्य तेल, मध, पुष्प, वस्त्र, दूध, दूधका अन्य उत्पादन, गेस, उर्जा (आंशिक), पशु, खाद, लकडी, चर्म (आंशिक)… किन्तु अधिक स्वावलंबनता प्रयोजनेके लिये स्वावलंबन वर्तुल उसके आसपासके विस्तारको संमिलित करके भूमिजन्य उत्पादनोंकी दिशामें प्रगति कर शकते हैं. (अनुसंधान “मेरे स्वप्नका भारत” लेखक महात्मा गांधीका वाचन किया जाय).

शिक्षणः शिशुविहार, प्राथमिक, माध्यमिक, उच्च माध्यमिक, यंत्र (घरेलु, कृषि, वाहन, उर्जा) कौशल्य, हस्तकौशल्य, व्यायाम, योग, खेल, कला, उत्पादन, विक्री, संचालन, अनुरक्षण, स्वच्छता, कौशल्य, संचय, सुरक्षा,

उद्योग, व्यवसाय और सेवाः गृह उद्योग, कृषि, कृषि उद्योग, कृषि आधारित उद्योग, कलाकौशल्य,  संचय, पशुपालन, अप्रणालिगत उर्जा उद्योग, अनुरक्षण, विक्री, सरकारी सेवाएं एवं सुरक्षा (न्याय, जनगणना, चूनाव, माहिति संचय और प्रदान, रेकर्ड अनुरक्षण और सुधार, शासन और अनुशासन, प्राथमिक आरोग्य, चिकित्सालय, ऋग्णालय, स्वच्छता, करसंचय, सुरक्षा), शिक्षा, वाहनव्यवहार, जल–पुनचक्रण, वर्षा जल संचय, जल शुद्धिकरण, कूडा प्रबंधन, परामर्श,

ग्राम–संकुल संरचना और सुवीधाओंका प्रबंधन कैसे किया जायेगा?

१     प्रेत्येक कुटुंबको एक प्रकोष्ठ या प्रकोष्ठ समूह उनकी क्षमताके आधार पर मिलेगा,

२     हरेक निवासमेंसे आकाश दिखायी देगा, उसमें हवा और प्रकाश रहेगा,

३     हरेक निवासमें पानीकी सुविधा होगी,

४     हरेक निवासमें गोबरगेस उर्जा या प्राकृतिक गेस की सुविधा उपलब्ध होगी,

५     हरेक निवासमें विद्युत होगी चाहे वह परंपरागत स्रोतसे हो या अ–परंपरागत स्रोत से हो.

६     हरेक निवासमें पौधे लगानेकी सुविधा होगी,

७     हरेक निवासमें पानीकी निष्कासन व्यवस्था (ड्रेईन) होगी,

८     हरेक निवास अनधिकृत विस्तरणसे मूक्त रहे और अनधिकृत जगह पर अतिक्रमण न कर सके ऐसी उसकी रचना की जायेगी. कोई भी उपयोग कर्ता कूडा कचरा या गंदगी न करे और न कर सकें वैसी परिस्थिति और रचना की जायेगी.

९     प्रकोष्ठ समूह यानी कि संकुलकी आकृति ऐसी रहेगी कि सभी उपयोग कर्ताओंको अन्योन्य सहायता और सामाजिक जीवनकी अनुभूति मिल सके.

१०    हरेक आंतरिक मार्ग (पेसेज, लोबी) पर सीसी टीवी केमेरा लगे होगे, जिससे नियमोंका भंग करनेवालोंका, जैसे कि आतंरिक मार्ग पर अतिक्रमण करना, कूडा फैंकना, लडना, मारना आदि दुष्कृत्योंपर दोषीको दंडित किया जा सके.

११    संकुलमें प्रवेश हमेशा विजाणुं अभिज्ञानपत्र (इलेक्ट्रोनिक आईडेन्टीटी कार्ड) या निर्देशिका अंगुलीके अभिज्ञानके आधार पर होगी. संकुलके आगंतुक प्रवासीको उसके अभिज्ञान पत्रके आधारपर प्रवेश मिलेगा. हरेक आवास, दुकान आतंरिक मार्ग आदिका यातायात सीसीटीवी केमेरासे चित्रांकित भी रहेगा और आगंतुक प्रवासीका आगमन और निष्कास सुरक्षा कक्षमें लेखांकित भी रहेगा.

१२    हरेक विक्रेताकी दुकान या व्यवसायीका उद्यमस्थलके उपर सुनिश्चित कदकी तख्ती रहेगी उसके उपर उस स्थानके स्वामी (ओनर)का नाम, पत्रव्यवहारका पता और उसकी संचार प्रौद्योगिकाका (वेब् साईटका) नाम लिखा रहेगा. संकुलके हर व्यवसायिक स्थानका, सेवाका, कार्यालयका, एक संचार प्रौद्योगिकाका (वेब् साईटका) होना अनिवार्य होगा. उस संचार प्रौद्योगिका (वेब् साईटका)में क्या क्या माहिति होना अनिवार्य है उसके नियम शासन बनायेगा. ताकि हर व्यवसाय और सेवाएं पारदर्शी रहे.

१३    संकुलके बाह्य स्थल पर जनसाधारण यातायातका स्थानक (बस स्टेन्ड) होगा, जहांसे संकुलके निवासी, समीपके बडे स्थानक पर जा सकेंगे.

१४    संकुलके उपर और संकुलके बाह्य स्थंभो पर, सौर उर्जाको ग्रहण करने के लिये सूर्यकोषकी सौर सरणीयां (सोलर पेनल) लगेंगी.

१५    संकुलमें वर्षाका पानी संचय करनेकी सुविधा रहेगी

१६    संकुलमें निष्कासित जल का जल–पुनचक्रण करनेकी और कूडा(वेस्ट), गोबर (एनीमल डन्ग), प्राणीज अपव्यय आदिमेंसे खाद बनानेके संयंत्र होगे. पुनश्चक्रणका काम (रीसायकलींगका काम)  या तो शासन के अंतर्गत होगा या तो निजी संस्थाके अंतर्गत रहेगा. यदि निजी संस्था यह काम करेगी तो इसके उपर शासनका निरीक्षण रहेगा. 

१७    संकुलमें दो शासनाधिकारीके कार्यालय होगेः

एक कार्यालय संकुलसे संलग्न प्रत्येक आलेखोंखको लेखांकित रखना, जैसे कि, प्रकोष्ठोंका आबंटन, प्रकोष्ठोंका  हस्तांतरण, प्रकोष्ठोंका आदानप्रदान, उनके संलग्न अनुमति पत्र देना, निवासीयोंका विवरण, संकुल प्रवेशकी अनुमति, सुरक्षा, मतदाता सूची बनाना और उसको अद्यतन रखना, निवासीयोंकी सभा करना, सभाका संचालन करना, चूनावके समय पर हरेक प्रत्याशीको एक मंचपर लाके व्याख्यान करवाना, मत गणना करना, सुरक्षा नियमोंके पालनमें क्षति करने वालोंको, अनाधिकारितासे स्थानका उपयोग करनेवालोंको … आदि अपराधीयोंको दंडित करना, कर (टेक्ष), और भाट(रेन्ट) के व्यतिक्रमीको (डीफॉल्टरको), दोषीयोंको निष्कासित करना और उनको भिक्षुक आवासमें भेज देना या तो निम्न स्तरीय आवास में स्थानांतर करवाना,  आदिके लिये उत्तरदायी होगा.

१८    द्वितीय अधिकारीका कार्यालयः करप्राप्ति (टेक्ष कलेक्सन), दंडप्राप्ति, भाट प्राप्ति [(रेन्ट कलेक्सन) [यदि शासनने भाट (रेन्ट) पर दिया है तो], संकुलका अनुरक्षण (मेन्टेनन्स), संकुलके यंत्रोपर अवलोकन और अनुरक्षण, स्वच्छता, आदि संमिलित होगा और इन सबके लिये उत्तरदेय होगा.

एक नवसंरचित संकुलका विवरणः कोष्ठ, संकुलका एकम है. इसके समुच्चयसे आवास, उद्योग, सेवा, आतंरिक यातायात पथ ( कोमन पेसेज)  आदि बनते हैं.

 

यह संकुलका आकर भूखंडके आधारपर सुनिश्चित किया जा सकता है.

भीन्न भीन्न आकार वाले ये संरचना निर्माण का एक चौरस एक प्रकोष्ठ दर्शाता नहीं है. ये केवल आकार ही है और परिमाण के अनुरुप और प्रकोष्ठकी क्रमसंख्यासे भी अनुरुप नहीं है.जो भूखंड उपलब्ध है उसके अनुरुप संरचनाका आकार निश्चित किया जा सकता है.

संरचना निर्माण के घटक कौन कौन होते है?

संरचनाके घटक पूर्व निर्मित स्थंभ (कोलम, पीलर), और फलककी ईकाईयां है. ये सब वज्रचूर्ण (सीमेन्ट) और इस्पात सलाखाओंके सुभग संमिलित रचना करनेसे (आरसीसी वर्कसे) निर्मित होती है.

 

मुख्य ध्येय को ध्यानमें रखते हुए हम अनेक आकृतिके ग्राम संकुल बना सकते है. इस ग्राम संकुलोंसे यातायातकी समस्याका पर्याप्त सीमा तक समाधान हो जयेगा. झोंपड पट्टी, अतिक्रमण, घुसखोरी, अराजकता, चोरी, डकैती, आदिकी समस्यांएं नष्ट हो जायेगी. सुरक्षा क्षतिहीन हो जायेगी, जनगणना अद्यतन अवस्थामें रहेगी. मिल्कतके दुराचार और भ्रष्टाचार एवं उसके कारण कालाधनका निर्माण आदि समस्याएं नष्ट हो जायेगी. चूनाव प्रचार, उसमें होनेवाली धांधलीका निर्मूलन, मतगणना, आदि सब सरल बनेगा. चूनाव खर्च शून्यके बराबर किया जा सकता है. क्यों कि निर्वाचन अधिकारी व्याख्यान मंच उपलब्ध करायेगा.

यह स्मार्ट ग्राम की नवसंरचना की रुपरेखा है और महात्मा गांधीके स्वप्नके भारतके अनुरुप है. इसमें स्ववलंबन भी है और एवं आधुनिक भी है.

शिरीष मोहनलाल दवे

टेग्झः ग्राम, भौगोलिक विस्तार, स्वावलंबन, नबसंरचना, निर्माण, संविदक, श्रम नियम, आवास, बहुस्तरीय, निर्माण, फलक, पूर्वनिर्मित, इकाईयां, घटक स्तंभ, वज्रचूर्ण, डंड, संकुल, व्यवसाय, सेवा, शासक, कार्यालय, संस्था, गृह उद्योग, कौशल्य, प्राथमिक, माध्यमिक, उच्च माध्यमिक, शिक्षण, विद्यालय, दुकान, सुरक्षा, अनुरक्षण, अभिज्ञान पत्र, सीसी टीवी केमेरा, संचार प्रौद्योगिका, वेब साईट, सोर उर्जा, सौर सारणी, सोलर पेनल, जल संचय, पुनश्चक्रण, खाद, संयंत्र, आबंटन, भाट, रेन्ट, व्यतिक्रमी, डीफॉल्टर,    

 

 

Read Full Post »

ફુગ્ગાઓ કોના સંતાન છે અને તેમને કોણ કેમ ઉડાડે છે?

ફુગ્ગાઓ કોના સંતાન છે અને તેમને કોણ કેમ ઉડાડે છે?

ફુગ્ગાઓ એટલે ફુક્કાઓ (કાઠીયાવાડીમાં). તે ફેક્ટરીઓમાં બને. મોટા લોકો તેમાં હવા ભરે અને બાબલાઓ તેને આકાશમાં ઉડાડે.

ફુક્કા અને પતંગ

આમ તો પતંગ પણ આકાશમાં ઉડે.

પણ પતંગ તો ગૃહ ઉદ્યોગમાં આવે. પતંગ બનાવવામાં શ્રમ કરવો પડે. પતંગ ઉડાડવાનું અનુભવે આવડે. બધાને પતંગ ઉડાડતા ન આવડે. પતંગ આકારના ફુક્કા બનાવી શકાય. અને ફુક્કા આકારના પતંગ બનાવી શકાય. પણ ફુક્કાને કોઈ પતંગ ન કહે અને પતંગને કોઈ ફુક્કો ન કહે.

પતંગ અને ફુક્કા બંનેને દોરી બાંધી ઉડાડી શકાય, પતંગને હવાથી વધુમાં વધુ ૮૯.૯ અંશ આઘોપાછો કરી શકાય. પણ ફુક્કો તો હવાની દીશામાં જ ઉડે. કારણ કે પતંગ એ પતંગ છે અને ફુક્કો એ ફુક્કો છે.

પતંગ ક્યાં સુધી ઉડ્યા કરે?

પતંગનું ઉડ્ડાયન, પતંગની ઉડાણની સમય સીમા, તેની પોતાની મજબુતાઈ અને દોરીની મજબુતાઈ અને કન્ના બાંધવાની તેમજ ઉડાડનારાની કુશળતા ઉપર આધાર રાખે છે. જો કાપનારો ન હોય તો તે જ્યાં સુધી તેનું કુદરતી મૃત્યુ ન થાય ત્યાં સુધી ઉડ્યા કરશે. દોરી પકડનારા બદલાશે પણ પતંગ ઉડશે.

પણ ફુક્કાનું તેમ નથી. તેતો  પવન ને સમર્પિત છે અને જ્યાં સુધી તેની અંદરની હવા ઉડાડવાને સક્ષમ પ્રમાણમાં હોય, હવાનું લીકેજ ન હોય ત્યાં સુધી ઉડશે. પણ હજુ સુધી હવા લીક ન થાય તેવા ફુક્કા શોધાયા નથી.

આમ તો વિમાન પણ આકાશમાં ઉડાડવામાં આવતા હોય છે. પણ તે બનાવવા માટે સમુહગત નિષ્ણાતો અને સમુહગત વ્યવસ્થા જોઇએ. પણ આપણે તેની વાત નહીં કરીએ. આપણે ફક્ત ફુક્કાઓની જ વાત કરીશું.

ફુક્કાઓની કોઈ સમસ્યા નથી. તેના આકારો બદલી શકાય છે. પણ સમાચાર માધ્યમો દરેક સમસ્યાને ફુક્કો માને છે અને જ્યાં સુધી ફુક્કામાં હવા હોય અને પવન પણ હોય ત્યાં સુધી તેને ઉડાડ્યા કરે છે. ફુકામાંથી હવા નિકળી જાય એટલે તેને ઉડાડવો બંધ કરી બીજો ફુક્કો ઉડાડે. તમે જો તેમને પૂછો તો કે પેલો ફુક્કો કેમ મુકી દીધો. તો તેઓ કહેશે કે હવે તેમાં હવા નથી. સમાચાર માધ્યમો હમેશા ફુક્કાઓની શોધમાં હોય છે. સમાચાર માધ્યમો કોઈપણ બનાવને મનગમતા આકારનો ફુક્કો બનાવી શકે છે. પોતાના ફુક્કાને “અમારો તો આ પતંગ છે”  એમ પણ એમના ફુક્કા ઉપર પ્રદર્શિત કરી શકે છે. આટલું જ નહીં તેઓ તેમણે માનેલા દુશ્મનના ઉડતા પતંગને પણ “એ તો ફુક્કો છે” એવા લખાણ વાળો ફુક્કો ઉડાડી શકે છે. પતંગની જ ક્યાં વાત કરો છો, તેઓ તો ઉડતા વિમાનને પણ ફુક્કો કહી શકે છે અથવા તો એમ પણ કહી શકે છે કે “ક્યાં છે વિમાન? ક્યાં છે વિમાન? વિમાન બિમાન જેવું કશું નથી

પણ આ બધું શું છે? આ તો બધા ફુક્કા છે.

ફુક્કાને અંગ્રેજીમાં બલુન કહે છે. શિખ લોકોને ભારતીયો સરદારજી કહે છે તેમ કોલેજમાં અમે અ–પટેલો, પટેલોને બલૂન કહેતા. શિખ લોકોએ “સરદારજી” શબ્દ સંપૂર્ણ પણે સ્વિકારી લીધો છે. એટલું જ નહીં “બાર વાગ્યાની” રમૂજોને પણ હાસ્યવૃત્તિના કારણે સ્વિકારી લીધી છે અને તેઓ પોતે પણ પોતાની રમૂજો કરે છે.

અમારા આ પટેલ બલૂનોએ પોતે બલૂન છે એટલું તો સ્વિકારેલ પણ તેમને એ બહુ પસંદ પડતું નહીં. હૉવઅ.

અમારે ડેરોલ(પંચમહાલ)ની પ્રાથમિક શાળામાં અને અમારે અમદાવાદની એમ.જી.ની કોલેજમાં અને હોસ્ટેલમાં બધે બલૂન બલૂન જ હતા. એટલે બલૂન અને અ–બલૂન વચ્ચે વિખવાદ ન હતો.

પણ એમ જી ની હૉસ્ટેલમાં ઉત્તર ગુજરાતના બલૂન અને ખેડા જીલ્લાના બલૂન એમ બે પ્રકારના બલૂન હતા. અમને કાઠીયાવાડીઓને “બાપુ” કહેવાય. બલૂન “ઉડે” એમ કહેવાય. પતંગ “ચગે” એમ કહેવાય છે. બાપુને ચગાવી શકાય ખરા. બાપુ ખુશ થાય.

બલૂનોમાં જુથ હતા. અમે કાઠીયાવાડીઓ જે દિશામાં જઈએ તેનું પલ્લું ભારે થતું. આ વાતની મારા જેવાને ખબર નહીં. પણ હોસ્ટેલમાં ચૂંટણી થઈ તેમાં ખેડા જીલ્લાના બલૂનની હાર થઈ. અને ઉત્તર ગુજરાતના બલૂનની જીત થઈ. કદાચ મારા મતને કારણે જ. મારે તો બંને જુથોના બલૂનો સાથે મૈત્રી હતી. મારા પડોશી બાપુ (કાઠીયાવાડી છોકરો) હતો. એ ખેડા જિલ્લાના ઉમેદવારનો ખાસ મિત્ર હતો. એટલે ખેડા જીલ્લાના બલુનને એમ કે મારો મત તો તેને જ પડશે. પણ મેં તો જે યોગ્ય લાગ્યો તેને મત આપ્યો. જો કે કોઈ મારામારી ન થઈ. જોકે મારો એવો કોઈ પ્રભાવ ન હતો કે મારાથી કોઈ ડરે.  “બાપુને વતાવવા નહીં” એવું કદાચ ખેડા જીલ્લાના બલૂન ઉમેદવારે માન્યું હોય. અમારે અમદાવાદ ટેલીફોન્સમાં પણ ઘણા બલૂન. અને રાણીપમાં એક “બલોલનગર નામની સોસાઈટી પણ છે. એને અમે બલૂનનગર કહીએ છીએ. આમ તો અમદાવાદ આખું બલૂનોથી ખદબદે છે.

પણ હે બલૂનભાઈઓ તમે બલૂન જ છો તે સિદ્ધ કરવાનો પ્રયત્ન તમે કેમ ચાલુ કર્યો છે?

કૃષ્ણ ભગવાને કહેલ કે ચાર વર્ણોની રચના, (પ્રકૃતિરુપી મેં) શ્રમવિભાજન અને તેને કારણે થતી વૃત્તિઓના આધારે કરી છે. વૃત્તિઓ આનુવંશિક હોય શકે છે. પણ બાહ્યપરિબળો અને કર્મ જ મુખ્ય ભાગ ભજવે છે એટલે કૃષ્ણભગવાને “અનુવંશ” ને અવગણ્યો. જો કૃષ્ણભગવાન વંશવાદમાં માનતા હોત તો તેઓ જરુર વંશવાદને અનુરુપ કહેત. જેઓ પોતાને હિન્દુ (સનાતન ધર્મી) માને છે તેઓએ આ બાબતમાં શંકા ન કરવી.

અનામતની વાત

અનામતની આ કે તે સ્વરુપની વાત, સ્વાતંત્ર્યની ચળવળ જેટલી જુની છે. ડૉ. આંબેડકરે અનામતની વાત કરેલી. અનામતનો તેમણે આગ્રહ પણ રાખેલો. તેમની વાતમાં થોડો તો થોડો, પણ દમ હતો. પણ ગાંધીજી કોઈપણ જાતની કે પ્રકારની અનામતના સજ્જડ વિરોધી હતા. એટલે ગાંધીજી તેના વિરોધમાં આમરણાંત ઉપવાસ પર ઉતરેલા. અંતે આંબેડકરે “એક મહાન નેતાના જીવને બચાવવા હું મારી પછાત જાતિના હિતનું બલિદાન આપું છું”. પણ આંબેડકરે કબુલ રાખેલ કે પછાત લોકોની પ્રત્યે ગાંધીજીને અપાર સહાનુભૂતિ છે. આંબેડકરને કોંગ્રેસ પ્રત્યે વિશ્વાસ ન હતો.

અનામત એટલે ફક્ત વરવું રાજકારણ

ગાંધીજી અને સરદાર પટેલ ગયા પછી નહેરુએ અનામતની પ્રથા બીજે સ્વરુપે દાખલ કરી. તે ક્ષમ્ય પણ હતી. પણ નહેરુએ અને ખાસ કરીને તેના ઔરસ સંતાન ઇન્દિરાએ તેને “મતબેંક”ના સ્વરુપમાં ફેરવી નાખી તેથી આખા રાજકારણની દિશા અને સંસ્કાર બદલાઈ ગયા.

નહેરુએ પરોક્ષ રીતે ધર્મ અને ભાષાવાદને પુરસ્કૃત કરતી રાજનીતિ અપનાવી.  ચૂંટણી પ્રચારમાં “જનસંઘને ભાંડવો” અને બીજી તરફ “મરાઠી લોકોને મુંબઈ મળશે તો હું ખુશ થઈશ” એમ કહેવું એ નહેરુની રાજનીતિની દિશા અને નહેરુના સંસ્કાર બતાવે છે. નહેરુએ કદાચ વાણી ઉપર કાબુ રાખ્યો હશે કારણકે સ્વાતંત્ર્યની લડતમાં તેમણે કરેલું યોગદાન તેમની આ પાર્શ્વભૂમિકાને “લુલીને છૂટી મુકી દેવામાંથી” રોકતું હશે.

તેમની પુત્રીને એવી  કશી પાર્શ્વભૂમિકા ન હોવાને કારણે, તે બેફામ બોલી શકતી હતી. ૧૯૬૯માં મોરારજી દેસાઈના હિતેન્દ્ર દેસાઈના રાજ્યમાં કોમી હુલ્લડ થયું. અને તેમનો પક્ષ નબળો કર્યો. તે પછી ગરીબી હટાવોના નારા આપ્યા પછી સવર્ણ-અસવર્ણ વચ્ચે ભેદ કર્યા. આ વાતાવરણ તેણે નવનિર્માણના આંદોલન ના અંતિમ તબક્કામાં કર્યું. નવનિર્માણનું આંદોલન તો ખાધે પીધે સુખી લોકોનું આંદોલન છે અને આમાં શ્રમજીવીઓનો કોઈ હિસ્સો નથી. કંઈક અંશે આ વાત સાચી હતી. પણ આંદોલન કર્તાઓનો હેતુ કદીય શ્રમજીવીઓને અવગણવાનો ન હતો. નવનિર્માણનું આંદોલન વાસ્તવિક રીતે વિશાળ હિત માટે ભ્રષ્ટાચાર હટાવવા માટે હતું. જોકે ભ્રષ્ટાચાર હટાવવા માટેની સર્વમાન્ય બ્લ્યુપ્રીંટ ન હતી. તેમજ આ આંદોલન કોઈ એક જુથના જાતિના લાભ માટે પણ ન હતું. તેમાં પણ બલુનો હતા. પણ બલુનો કોઈ જાતિના લાભ માટે આંદોલનમાં ભાગ લેતા ન હતા.

કોઈ પણ આંદોલનમાં હેતુ મુખ્ય હોય છે. સ્વતંત્રતા માટેનું આંદોલન સર્વજન હિતાય હતું. નવનિર્માણનું આંદોલન પણ સર્વજન હિતાય હતું. તેમાં કોઈ સ્વજાતિવાદ કે સ્વધર્મવાદની દુર્ગંધ ન હતી.

કેવળ અને કેવળ વિભાજનવાદી આંદોલન

હાલમાં બલૂનો દ્વારા (પાટીદારો દ્વારા) ચાલતું આંદોલન પાટીદારોના લાભના ધ્યેય માટે ચાલી રહ્યું છે.  આ વાતને કોઈએ નકારી નથી અને કોઈ નકારી શકે તેમ નથી.

સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ આર્ષદૃષ્ટા હતા. આ બાબતમાં બલુનભાઈઓને કે કોઈને પણ આ શક હોવો ન જોઇએ. આ વલ્લભભાઈ પટેલે તીબેટ પ્રત્યેની અને ચીન પ્રત્યેની નહેરુની વિદેશ નીતિ વિષે નહેરુને ચેતવણી આપેલ. નહેરુએ તે ચેતવણીને પોતાની સંકુચિત વૃત્તિને કારણે અવગણી. તેવું જ કશ્મિર વિષે થયું. આજે આપણી ૯૦ ટકા સમસ્યાનું મૂળ નહેરુ–ઈન્દિરાના કુત્સિત કર્મો છે. પણ જેઓને બલૂનોને ઉડાડવા છે અને પોતાને પણ ઉડવું  છે તેમને આ વાતનો સાક્ષાતકાર નહીં થાય.

સરદાર પટેલને જોડાનો હાર

બલૂનવાદને ચલાવનારાઓએ સૌપ્રથમતો સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલને જોડાનો હાર પહેરાવવો જોઇએ. કારણ કે આ વલ્લભભાઈ પટેલ પાટીદાર હોવા છતાં અને આર્ષદૃષ્ટા હોવા છતાં તેમના જાતભાઈઓ માટે અનામતની વાત કરી ન હતી. જેમ નહેરુવીયન કોંગ્રેસીઓએ મહાત્માગાંધીનું ખૂન કર્યું છે તેમ બલૂનવાદીઓએ પણ સરદાર પટેલનું ખૂન કર્યું છે. ગાંધીજીનું ધ્યેય હતું, અંતિમછેડાના આદમી થી (ઓન ટુ ધ લાસ્ટ થી) શરુઆત કરવી. જો આમ કરીએ તો અનામતનો પ્રશ્ન જ ન રહે.

પણ આવું તો કેમ થાય!! ખાદી અને ગૃહ ઉદ્યોગતો અપનાવાય જ કેમ !! દારુ તો છોડાય જ કેમ!! સાદગી તો અપનાવાય જ કેમ !! ગરીબોની ગરીબાઈ દૂર કરવા માટે આપણાથી આવા ભોગ, કામચાલાઉ પણ અપાય જ કેમ!! નહેરુવીયન કોંગ્રેસનું ધ્યેય રહ્યું છે “સ્વ”ના હિતથી થી શરુઆત કરવી. પ્રધાનોને મોટા પગારો આપો, સગવડો આપો … ૨૦ લાખ રુપીયા ખર્ચીને ચૂંટાઈને આવતા જનપ્રતિનિધિઓને પણ પગારો, ભત્થાઓ, સગવડો આપો અને નિવૃત્તિવેતન પણ આપો.

યોગ્યતા ઉપલબ્ધ કર્યા વગરના, શ્રમહીનતા થી મળતા કે અપાતા લાભો અને નિરર્થક લાભો આવા સૌ લાભો “અનામત –આરક્ષણ”ના લાભને સમકક્ષ જ છે. આ સ્વને મળતા લાભો મેળવનારાઓમાં રાષ્ટ્રપતિથી શરુ કરી સરકારી અધિકારીઓ અને કર્મચારીઓ સુધીનો સમાવેશ થાય છે. આમાંના કોઈપણ પોતાને મળતા વિશેષ અધિકારો છોડવા તૈયાર નથી.

૧૯૭૩-૭૪ના અરસામાં ઇન્દિરા ગાંધીએ સવર્ણ-સવર્ણના ભેદ ઉભા કરેલ. પણ ૧૯૮૦ પછી ફરીથી સત્તા ઉપર આવતાંની સાથે વર્ગવિગ્રહ ચાલુ કરાવેલ.

તે વખતે આ જ પટેલ ભાઈઓનો “અનામતનો મૃત્યુ ઘંટ વગાડવામાં” હિસ્સો હતો. અનામતના લાભ નિરર્થક છે. તે વાત સાચી છે. પણ અછૂતોએ પોતે કદી તે માટે આંદોલનલો ચલાવ્યા હોય તે જાણમાં નથી. તેમના નેતાઓએ બંધારણીય માર્ગે તેમને અપાવ્યા છે. આ નિર્ણયો અયોગ્ય હોઈ શકે. તેનો વિરોધ થઈ શકે પણ તે માટે પછાતવર્ગોને એમ ન કહી શકાય કે તમે આ લાભ છોડી દો નહીં તો અમે તમારા ઉપર હુમલો કરીશું. હોદ્દેદારોને અપાતી વિશેષ સગવડ પણ અનામતને સમકક્ષ જ છે. એટલે જો આંદોલન કરવું જ હોય તો તેની પ્રાથમિકતાનું લક્ષ્ય રાષ્ટ્રપતિથી અને ચૂંટાયેલા જનપ્રતિનિધિઓથી શરુ થવું જોઇએ.

૮૦ના દશકામાં અનામતનો ભરપુર વિરોધકરનારા આ પટેલભાઈઓ આજે પોતાની જાતિમાટે અનામત માગે છે. આ લોકોને બલૂન નહીં તો શું કહેવું?

હે પટેલ ભાઈઓ જો તમને તમારી માગણી સિદ્ધાંતયુક્ત લાગતી હોય તો તમે તમારા અદાઓને, ભાભાઓને, બાપાઓને કે જેમણે તમારાથી ઉંધું આંદોલન કરેલ તેમને જોડાના હાર પહેરાવો અને તેનું સરઘસ કાઢો. જો તમે આવું કરો તો તમે ખરા ભડના દિકરા, બાકી મોરીદાર (મોળીદાળ) નહીં કે પાટીદાર. “સર્વપ્રથમ ભારત” (ઈન્ડીયા ફર્ષ્ટ)વાળા તો તમે નહીં જ નહીં.      

 આ “સ્વ”ને ( આ “સ્વ” પોતે ખુદ હોય કે પોતાની જાતિ હોઈ શકે છે) કેન્દ્રમાં રાખી કરતા  આંદોલનોને આવકાર્ય પણ ન ગણાય અને ક્ષમ્ય પણ ન ગણાય.

પીળાપત્રકારત્વવાળા સમાચાર માધ્યમો

પીળાપત્રકારત્વવાળા સમાચાર માધ્યમોને, આંદોલનને તેના ધ્યેયના વ્યાજબીપણાને આધારે મુલવવાને બદલે આંદોલન વકરે એમાં જ રસ છે.

પટેલ ભાઈઓ કોણ છે? પટેલભાઈઓ ક્યાં ક્યાં છે? પટેલભાઈઓ કઈ કઈ જગ્યાએ કેટલી સંખ્યામાં છે? પટેલભાઈઓનું જોર ક્યાં ક્યાં કેટલું છે? પટેલભાઈઓ કેવા છે? પટેલભાઈઓમાં કેટલી જાતિઓ છે? પટેલભાઈઓના સ્વભાવ કેવા છે? પટેલભાઈઓનો ઈતિહાસ શો છે? પટેલભાઈઓના પૂર્વજો કોણ હતા? પટેલભાઈઓના પૂર્વજોએ શું શું કરેલ? પટેલ ભાઈઓ શું શું કરી શકે છે? પટેલભાઈઓ સંપી જશે તો શું શું થશે?

ઘોડો જો … ઘોડો જો … ઘોડાની ડોક જો … ઘોડાની કેશવાળી જો … ઘોડે કેવો ચાલે છે … ઘોડો કેવો દોડે છે … ઘોડો કેવો  હણહણે છે …  ઘોડો જો … ઘોડો જો..

હવે પટેલભાઈઓ શું કરશે? શું તે અન્યાય સહન કરી લેશે.. ? પટેલભાઈઓના નેતા કોણ કોણ છે…. આ નેતાઓ કેવા છે …. આંદોલન કેવું વ્યાપક હતું …. આંદોલન કેવું સ્વયંભૂ હતું … સ્વયંભૂ આંદોલનો કેવા હોય છે … આવા આંદોલનો શું શું કરી શકે છે … આવા આંદોલનો સામે જેઓ પડ્યા અને જે સરકારો પડી તેના કેવા હાલ થયા …. આનંદીબેનનું શું થશે … શું આનંદીબેનને જવું પડશે … આર એસ એસ માં તડાં પડશે … શું બીજેપી આ આંદોલનના જુવાળમાં ડૂબી જશે… શું બીજેપીનું કાઉન્ટ ડાઉન ચાલું થઈ ગયું છે … નરેન્દ્ર મોદીનું નાક કપાયું … બીજેપી હતઃપ્રભઃ છે … બીજેપીના નેતાઓને મોઢે તાળાં છે… હવે પટેલભાઈઓ આગળ તેમની ખેર નથી. હવે પટેલભાઈઓ બીજેપીના નેતાઓને ઉઘાડા કરશે…. બીજેપીની પોલો ખૂલ્લી પડશે … વિકાસના ફુગ્ગાની વાત કેવી પોલંપોલ છે તેની જનતાને ખબર પડશે. 

ફુગ્ગાઓ ઉડાડવાની ફાવટ

સમાચાર માધ્યમોને આવા ફુગ્ગાઓ ઉડાડવામાં ફાવટ છે. આ બધું તેઓ નહેરુવીયન ફરજંદ ઇન્દિરા ગાંધી (કે જેના સલાહકાર સીમાપારના કેજીબી સામ્યવાદીઓ હતા) પાસેથી શિખેલા કે અફવાઓ, વિસંવાદો અને અસત્યોને કેવી રીતે ફેલાવી શકાય. વિરોધીઓને મુક્કાઓ કેવી રીતે મારી શકાય છે.

અમરીતભાઈ પાસે કામ લઈને આવેલા મુલાકાતીને અમરીતભાઈએ કહ્યું “મેં તમને પૈસા આપ્યા. તમે મને મત આપ્યો. હું ચૂંટાયો. વાત પુરી. હિસાબ પુરો. મારી પાસે કામ માટે આવવું નહીં.” આજની ઘડી ને કાલનો દિ….

“અમે પ્રતિજ્ઞા લઈએ છીએ કે જ્યાં સુધી ચીને કબજે કરેલા ભારતીય ભૂખંડો અમે પાછા મેળવીશું નહીં ત્યાં સુધી જંપીને બેસીશું નહીં.” સંસદમધ્યે નહેરુ ઉવાચ.

આજની ઘડીને કાલનો દિ…

તેમિ માનવરાક્ષસા પરહિતં સ્વાર્થાય નિઘ્નન્તિ યે,

યે તુ ઘ્નન્તિ નિરર્થકં પરહિતં, તે કે ન જાનિમહે

આ શ્લોકનો અર્થ સમજતાં પહેલાં આપણે સમાચાર માધ્યમના સંચાલકો શું કહે છે તે સાંભળીએ.

સમાચાર માધ્યમના સંચાલકો એમ કહે છે કે અમે “પેઈડ” સમાચાર છાપતા નથી. જો તમે સાબિતી આપશો તો અમે તમને ઈનામ આપીશું.

પણ તમે જુઓ. “હાથ કંગન કો આરસી ક્યા”. સમાચારોના શિર્ષકો અને કથાઓ જ તમને કહી દે કે સમાચારોના માલિકોની માનસિકતા કેવી છે. હવે પ્રશ્ન એ ઉભો થાય છે કે આવા શિર્ષકો અને કથાબંધોની સંરચના કરવા માટે પૈસા લીધા છે કે નહીં?

જો તેમનો ઉત્તર “હા” હોય તો તે તેમનો સ્વાર્થ થયો. તેથી ઉપરના શ્લોકની પહેલી કડી તેમને લાગુ પડે છે કે “જેઓ પોતાના સ્વાર્થ માટે બીજાનું (દેશનું) અહિત કરે છે તેઓ માનવરાક્ષસો છે.

જો તેમનો ઉત્તર “ના” હોય તો, એવો અર્થ થયો કે તેમણે નિરર્થક જ દેશનું અહિત કર્યું. ઉપરના શ્લોકની બીજી કડી એમ કહે છે “જેઓ નિરર્થક જ બીજાના (દેશના) હિતને હાનિ કરે છે તેઓ (તો રાક્ષસથી પણ બદતર છે અને તેમના માટે કયો શબ્દ વાપરવો તે) અમે જાણતા નથી. કોઈ કહેશે કે આમાં દેશના હિતની કે અહિતની વાત ક્યાં આવી?

અરે ભાઈ આ તો તમે “સીતાનું હરણ તો થયું પણ હરણની સીતા થઈ કે નહીં” તેના જેવી કરી. જે સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલે દેશને એક કર્યો અને તેમ કરવામાં પોતાની નાદુરસ્ત તબિયતનો પણ ખ્યાલ ન કર્યો. આજે એજ સરદાર પટેલના ફરજંદો પોતાના વંશીયલાભ માટે બસો સળગાવે છે, બસસ્ટેંડો તોડે છે, રેલ્વે ટ્રેનો બંધ કરે છે … રેલ્વેના પાટાઓ ઉખેડી નાખે છે,  દુકાન બંધ કરાવે છે, વાહનવ્યવહાર બંધ કરાવે છે.. શું નથી કરતા તે પૂછો…

આંદોલન, ફક્ત સમગ્રદેશના હિત માટે હોઈ શકે.

ગાંધી-સરદારે જે આંદોલનો કરેલા તે જનતાના વિશાળ હિત માટે કરેલા. મીઠાના સત્યાગ્રહ માટે અમદાવાદથી દાંડી સુધીની દાંડી કૂચ કરેલી જેથી જનતાને કરમૂક્તિ વાળું મીઠું મળે અને સમગ્ર ભારતની જનતા મીઠાવાળી થાય.

આ બલૂનોના નેતાઓની બધી જ વાતો, ગાંધી-સરદારથી ઉંધી છે. તેમની માગ, જાતિવાદી જ નહીં પણ તેમની માગની આડઅસરો જનતાને વિભાજિત કરે છે અને વર્ગવિગ્રહ કરાવે છે.  તેથી જ તેમની દાંડી યાત્રા પણ ઉંધી દિશાની છે.

લોકશાહીમાં જો અન્યાય થતો હોય તો તેને માટે ન્યાયાલય છે.

મહાત્મા ગાંધી કહેતા હતા કે સમાચાર પત્રો (માધ્યમોનું) કામ જનતાને કેળવવાનું છે. સમાચાર માધ્યમો કબુલ કરે કે ન કરે પણ તેઓ સહુ બિકાઉ છે અને “વેચાઈ ગયેલો માલ છે”.

અખબારી મૂર્ધન્યો

સમાચાર માધ્યમોના મૂર્ધન્યોનું શું છે? એટલે કે કટારીયા લેખકો અને ચર્ચા ચલાવતા એંકરોનું શું છે? બલૂનોના આંદોલનમાં તેમના પ્રતિભાવો કેવા છે?

આ આંદોલન ગુણવત્તા હીન છે. તેમાં કોઈને શક ન હોવો જોઇએ. આ આંદોલનને કમનસીબ ગણવું જોઇએ. પટેલ જેવા પ્રતિષ્ઠિત સમાજ ઉપર લાંબા ગાળા સુધી ન ભૂંસાય તેવો એક કાળો ડાઘ લાગી ગયો છે. પણ બધા મૂર્ધન્યો આ આંદોલનને તેના સુયોગ્ય સંદર્ભમાં મુલવતા નથી. કેટલાક મૂર્ધન્યો તેમના પ્રતિભાવ અને મુલવણીમાં તેમના પૂર્વગ્રહોનું મિશ્રણ કરે છે. એક ભાઈશ્રીએ પટેલોનો ૧૦૦૦૦ થી માંડીને આજ સુધીનો ઇતિહાસ લખ્યો. અને પટેલોને બિરદાવ્યા. બીજા એક વિદ્વાન ગ્રામસ્વરાજ્ય મિત્રે યેન કેન પ્રકારેણ સરસ્વતી દેવીને પણ સમજવામાં મુંઝવણ થાય તે રીતે શબ્દોનો ગુંચવાડો ઉભો કરીને નરેન્દ્ર મોદી, બીજેપી અને આરએસએસને ગોદા માર્યા.

નરેન્દ્ર મોદી અને બીજેપીની વિરુદ્ધમાં હવા ચલાવવી એ તો અમુક લોકોનો શોખ છે. આરએસએસ પાસે બીજેપીનો રીમોટ કન્ટ્રોલ છે. અફવા ચલાવવી એ ફેશન છે. શૌક ભી કોઈ ચીજ હૈ ભાઈ!! જો આવા શોખ રાખીશું તો જ બીજેપીના સારા કામોની વાતો માટે સમાચાર માધ્યમોમાં સમય બચશે જ નહીં. અને બીજેપી વિષે નકારાત્મક હવા ફેલાવવાનું આપણું લક્ષ્ય સિદ્ધ થશે. ભલેને મોદી ગમે તેટલો વિકાસ કરે.

શિરીષ મોહનલાલ દવે

ટેગ્ઝઃ અનામત, આરક્ષણ, પટેલ, પાટીદાર, બલૂન, પતંગ, પછાત વર્ગ, મહાત્મા ગાંધી, ડૉ. આંબેડકર, નહેરુ, નહેરુવીયન ફરજંદ, વંશવાદ, માગ, આંદોલન, સ્વ, મૂર્ધન્યો, સમાચાર માધ્યમ,

ચમત્કૃતિઃ ઈદી અમીન કહેતો હતો કે હિટલર બહુ ક્રૂર હતો. માણસોને મારી નાખતો હતો. મારીને તેમને ખાતો પણ ન હતો. ખાલી ખાલી જ મારતો હતો. તમે જેને ખાતા નથી તેને ખાલી ખાલી મારવાનો શું અર્થ? આ તો નરી ક્રૂરતા જ કહેવાય.  નહેરુવીયનો માટે પણ આવું કહી શકાય.

Read Full Post »

HOW TO NULLIFY THE SIGNIFICANT GAINS

HOW TO NULLIFY THE SIGNIFICANT GAINS ACHIEVED BY NARENDRA MODI & BJP

Nehruvian Congress and its paid media inclusive of print media have an agenda to nullify the gains of BJP which has been achieved and being achieved by Narendra Modi lead BJP government.

What are the gains of Narendra Modi?

EVENT OF TAKING OVER

Narendra Modi has made a lot foreign trips. It is normal that a new incumbent has to make more foreign trips in its first term. As for the Narendra Modi lead BJP government, the foreign trips are essential and unavoidable. This could have been foreseen by the foreign policy experts of India, when Narendra Modi invited all the heads of neighboring nations in the ceremony of taking over the rein by the new government. Fortunately at that time the media had given due coverage to the event and had also conducted discussion on the likely strategy of Narendra Modi with the neighbors.

“CHOR MACHAAYE SHOR” चोर मचाये शोर

The next important action taken by Narendra Modi was constitution of special investigation team to investigate into the illegal beneficiary account of Indian citizen in foreign banks.

The formation of SIT was willfully avoided by Nehruvian Congress till it remained in power despite of the instructions of the Supreme Court. But at the earliest coming to opposition, Nehruvian Cong leaders started abusing Narendra Modi, as Modi is going slow on the issue and the people are waiting for as t when Rs.15 lakhs would get deposited in their account. Media used to give wide publicity to the noise and criticism of Nehruvian Congress leaders. It was just like “CHOR MACHAAYE SHOR”. But media never tried to corner Nehruvian Congress leaders on black money issue. In fact it was the Nehruvian Congress party that had established defective system of governance to easily make black/red money. Media concentrated and still doing the same to give wide coverage to the abusive statements of Nehruvian Congress leaders. This is with a view to dilute the news on positive and effective actions being taken by Narendra Modi lead BJP Government.

If one would write on the agenda policy of the paid media or media associated with vested interest adopt double standard one can write so many big books. But let us look at the approach of the media vernacular or national media as the case may be, on the very recent issues/events.

OROP:

The issue of OROP is not a brand new demand. It did exist in 1993 when I was in Defense communication Circle of Eastern India. It was existed even before 1993. It might have become a demand subsequent to end of Janata Party rule in 1980, probably due to some of the reforms made by the Morarji Desai lead Janata Party Government, in the provisions of Natural Rights. This was necessary to restrict the scope for a mad government to curtail the Indian Citizen’s rights. Ref: Indira’s Emergency for securing power.

  Let us not discuss on the material and merits of the issue of OROP. Our intention is not to make the issue controversial, when the Narendra Modi lead government has agreed to the demand in principles.

The people of India have great respect for the persons of defense. This is mainly due to they are different from their counterparts of Pakistan.

IMPATIENCE OF EX-SERVICE OFFICERS

Definitely it is a matter of great surprise as to why the ex-service officers should launch agitation against the BJP Government when BJP Government has agreed principally on the demand of OROP? A question is very natural as to why the Ex-service officers kept mum for decades when the Nehruvian Congress was ruling? Why the ex-service officers have suddenly became impatient on the issue within one year of the BJP Government? Nobody raise this question and nobody gives answer. Nobody discusses on this. No media asks questions to Nehruvian Cong leaders as to why they practically neglected the demand. They can corner the Nehruvian Congress leaders especially MMS, SG, RG, Chidu, DM, FM and HM.

EX-SERVICE OFFICERS COULD HAVE AVOIDED EMOTIONAL BLACK MAILING

Is it that in India it is the right of the agitators to select the time to agitate?

Yes it is ok. But the Ex-Service officers must know that after Janata Party in 1977, BJP is the only party which is fairly dedicated to democratic values in politics. Nehruvian Congress and its culturally allied parties are far away, from political, social and moral values.

Media could have abused Nehruvian Congress and its cultural allies repetitively. But media concentrated on the opposite way. This is with its agenda to create negative atmosphere for BJP. Everybody knows that media mostly owned by minorities. There is no reason that Ex-Service officers are ignorant of this.

How would the damage and loss underwent by the BJP, be made up by the Ex-Service Officers even if the BJP resolves the issue in favor of Ex-Service Officers? Look at the fact, that the party neglected the issue gets positive coverage in media, whereas the party which is resolving the issue so promptly, its image is being damaged by media. Now the next action of the media and the Nehruvian Congress leaders is to find out faults with the demand resolved. You will definitely observe this.

Agitation of Patidars (Patels) in Gujarat.

This is another recent coverage of media.

The generated issue is a demand for reservation for Patel Community in Government services and also in medical/Engineering etc… in the Government colleges.

The eligibility for reservation for Patidars is an absolutely fake issue.

The issue of reservation has been produced by Ambedkar and reservation was introduced by JL Nehru. There was some material in the issue. Ambedkar wanted to restrict the reservation up to socially backward class. That is, the reservation had to cover the untouchables and rejected class only. But Nehru and his Dot (daughter) gradually extended to other communities by forming OBC.

MK Gandhi had opposed any type of reservation. He was deadly against dividing people by any class or creed except poor and non-poor. MK Gandhi had vision and he was capable to foresee the resultant effect of reservation. Now India has been brought to a very confusing stage by the Nehruvian Congress, where the reservation has become a most decisive and deceiving issue have no path of return.

Narendra Modi is the first person to understand, realize and to initiate action meaningfully on every issue.  The source of generation of any issue is illiteracy and unemployment to a very great extent. If development is less, then jobs would be less. If education is less, the scope to switch over to a job would be meager. To depend upon agriculture in a big way, results into increase in poverty. Modi concentrated on development in other fields like productions and infrastructure.

Media and many so-called learned analysts are resistive and abusive on “Development through providing  infrastructure and expanding production. E.g. Amartya Sen, Anna Hazare. There are various reasons for that. We would not discuss on it. BJP rule, is a punch on them. Either these people are idiot or cunning.

DO PATIDARS GARLAND SARDAR PATEL,

THE GARLAND THAT MADE OF SHOES?  

The Patidars belong to the community of farmers basically and in majority. As a farmer they do get all benefit what a farmer is entitled. They belong to the same community to which the man of unity Sardar Vallabha bhai Patel belonged.

Sardar Patel had great foresight and wisdom. He could foresee a lot what Nehru missed knowingly or unknowingly, willfully or unwillfully.

Leave this aside. But Sardar Patel very clearly had stated about MK Gandhi, “when we are confused and do not find a way out, follow MK Gandhi blindly. He has very great vision which is even not possible for us to understand, we must follow him and we would be safe.” This MK Gandhi was deadly against reservation. JL Nehru introduced reservation instead of starting “ONTO THE LAST”, and we have reached to a stage today, where Patels have started agitating for reservation for them.

Tomorrow Kshatriyas and Brahmins would demand reservation for their communities. Then reservation would become a source of corruption while checking an application comes up to take decision. A person of a creamy layer is not eligible even if he is from schedule caste. How to decide a person of upper class be identifiable as eligible for reserved quota? Besides this, SC has given a ruling that reservation quota cannot go beyond 49 percent.

Leave aside all these. Media has never discussed such thing while giving the coverage to the agitation of Patels. Media does not like, media does not believe, media does not like to educate the mass and media does not have such academic interest. The interest of media is to provide coverage of agitation in a big way.

Media like to provide coverage;

How many people gathered?

How many hurt?

Who are they?

How they run?

How they broke public property?

How they were beaten?

Police acted excessively or not?

Police was at fault or not?

What has been said by the various leaders?

How the nehruvian leaders attacked on BJP,

BJP leaders are crossed fingers?

Why NaMo is mum?

The BJP government would go?

Anandiben (CM Gujarat) would go?

Count down started?

How much Patels are united?

Who are Patels?

From where have they come?

What is their history?

How they are great?

How they fought in past?

What happened to those who neglected them?

And what was not?

Some wrote about 10000+ years’ old history of Patels,

None media inclusive of vernacular print media opted to say in their editorial or news headlines that this is a wrong demand. Fortunately Gujarati writers have opposed the demand of Patels for reservation. But such articles are  not entertained.

FREEDOM OF FORMING GROUPS

What is the position of Hindu Castes (baring schedule Castes) as per the constitution of India?

Nothing. All citizens are equal. That is all.

Schedule Castes have some reservation quota in the services educational institution. This is for the reason of their social backwardness, that too for a limited period, due to the mindset of upper class.

Then why the people of different class and caste are allowed to form their association?

This is allowed, because in democracy it is one’s freedom to form groups and to join groups. The people of a group can enjoy its life by any means they like without harming others. This is their personal matter.

We can form a group of the people who likes to eat cauliflower.

We can organize meetings and discussions on any subject.

We can play drama or can conduct any cultural program.

We can conduct tours for sightseeing.

But we cannot ask,

We cannot agitate,

We cannot pressurize the Government that some of our cauliflower community members are poor; hence provide us a quota in various jobs.

Sardar Patel liked cauliflower.

Subhash Chandra Bose too liked to eat cauliflower.

Chhatrapati Shivaji was also fond of cauliflower.

Our Cauliflower community possessed splendid reputation and has served the nation remarkably. Our forefathers had been awarded with certificates of excellence.

O! Government of Gujarat, now you recognize our forefathers’ certificates as our certificates to be in our favor in providing jobs and education, as many of our members are poor. It is a shame for the nation that our members are poor.

O! Gujju-s and others!! do not quote the example of Parsi community before us. (Parsi-s who had entered India to have a secured shelter have not demanded for any reservation). They flew in aircraft (Ref: JRD TATA), we Patels are neither aircrafts nor rockets. We Patels are Baloons. We need air of reservation to flow up. O! Gujjars, O! Kurmis, O! Jats, O! Kshatriyas, O! Brahmins join us. You will get air and hand from Nehruvians.

You may take this narration as a fun. But in reality Nehruvians and its cultural allies have made fun of the reservation. The root cause is Nehruvian Congress. Hang them.

Shirish Mohanlal Dave

Tags:

Reservation, Employment, Poor, Patels, Certiuficates, OROP, Ex-service Officers, Nehruvians, Root of reservation, Root cause of reservation, Divide nation, schedule, caste, OBC

Read Full Post »